Veel gemeenten kennen ze, de wijken uit de jaren ’70 en ’80 met haar hofjes, labyrinten en vele grondgebonden eengezinswoningen. Nu ze zo’n dertig tot veertig jaar staan, lijkt een revitalisering zeker aan de orde. Maar waar loop je dan tegenaan en hoe doe je dat dan? Is er een nieuw recept voor de Bloemkoolwijk? Genoeg redenen voor een VPNG-themabijeenkomst!
Er blijken al snel een paar gemeenten actief met de revitaliseringsopgave van hun Bloemkoolwijken. De gemeenten Apeldoorn en Delft willen graag hun ervaringen delen tijdens de bijeenkomst in de Cereol Fabriek. De dag wordt eerst afgetrapt door een collega uit Almere. Thijs van der Steeg is ‘embedded’ gegaan in de Bloemkool-gemeenschap van Almere. Het leverde onder andere het boek ‘Bloemkoolwijken’ op. Voor deze bijeenkomst dus de juiste man op de juiste plaats.
Bevlogen deelt Thijs zijn ervaringen en verworven inzichten in zijn speurtocht naar de mensen achter de opgetrokken schuttingen en voordeuren van de Bloemkoolwijk. Hij wil voorbij zijn onderbuikgevoel weten wat er echt speelt. Zijn speurtocht en ontmoetingen leveren 800 bladzijden transcripties op van gesprekken die hij nauwgezet analyseert. De wetenschappelijke benadering is niet geheel toevallig, Thijs is niet alleen collega ambtenaar, maar ook promovendus bij de Rijksuniversiteit Groningen. Belangrijke oproep van Thijs is om als project- of programmamanager veel verder te gaan in het contact maken met de bewoners van een wijk. Ga echt in de haarvaten van de wijk zitten en verbindt dan het micro-niveau aan het macro-niveau en bouw zo die actieve participatie op.
En eigenlijk was daar het bruggetje voor Richard Snelders als programmamanager van onder andere de revitalisering van de Bloemkoolwijk De Maten in Apeldoorn. Zijn praktijkverhaal ging voor een groot deel ook over hoe je die participatie vorm geeft. Alleen ontwerpkracht op het stadskantoor en het uitrollen van projecten volstaat niet meer. Het vraagt ook iets anders van projectleiders. Sowieso bleek net zoals in Almere dat de ruimtelijk en sociaal professional meer urgentie bij de revitalisering van de wijken voelden dan de bewoners zelf. Die bleken eigenlijk best tevreden over hun leefomgeving.
Het praktijkverhaal tot slot van Gerard van Zomeren over de wijk Tanthof in Delft drukte dit gevoel van de professionals ook in getallen uit; vergrijzing, leegstand in winkelstrips, leegstand scholen, geweldsincidenten, en ook bodemdaling, wateroverlast en hittestress. Allemaal indicatoren die inmiddels aanleiding geven om met de wijk aan de slag te gaan. En ook Gerard liep er tegenaan dat bewoners, op een paar specifieke locaties na, zelf relatief tevreden waren en geen urgentie ervaren dat er iets moet veranderen. In Delft hebben ze het gesprek wel opgang gekregen door het gesprek aan te gaan over wat voor kansen bewoners zien voor hun wijk. En ja, indirect kwamen zo toch ook de problemen op de agenda.
Een terugkerend dilemma in Apeldoorn en Delft is ook de energietransitie. Hoe ver ga je met ingrepen in de openbare ruimte wanneer het pas over een aantal jaren duidelijk wordt wat de energietransitie vraagt? Komt er bijvoorbeeld een warmtenet zodat de straat weer op de schop moet?
Al met al leverde deze themabijeenkomst geen kant-en-klaar nieuw recept op voor de Bloemkoolwijk, nieuwe ingrediënten des te meer!
Leden van de VPNG kunnen de presentaties van Richard en Gerard en het Essay van Thijs terugvinden via het Digitaal Leerhuis.