Aan de slag met OpenStad of Consul

Jochem de Groot van de gemeente Alphen aan den Rijn was aanwezig om meer te vertellen hoe de OpenStad community te werk gaat. Vanuit de Consul community beschreef Martijn Radstake van de gemeente Groningen het proces om je als gemeente aan te sluiten op het Consul platform. Aanvullend vertelde projectleider Digitale Democratie van het programma Democratie in Actie, Jeroen Bruijns, meer over de ondersteunende rol van dit programma in het geheel.

OpenStad
OpenStad is een content management systeem (CMS) om interactieve websites op maat mee te bouwen. Deze interactieve websites zijn perfect voor het inrichten van participatieprojecten. De tool werd in 2016 ontwikkeld door de gemeente Amsterdam en ontstaan vanuit een sterke behoefte aan maatwerk.

Voordelen

• Maatwerk per project: interactieve websitebouwer met keuze uit diverse tool en functionaliteiten, maar ook het gebruik van een eigen huisstijl.
• Biedt veel mogelijkheden: bewoner kunnen ideeën uploaden, liken en disliken, stemmen, reacties plaatsen, gebruik maken van een interactieve kaart en informatie vinden.
• Werkt plezierig, maar levert ook plezier op: diverse gemeenten hebben met OpenStad al succesvolle participatieprojecten uitgevoerd (stemvanwest.amsterdam.nl en mariahoeveknaptop.denhaag.nl)
• Van, voor en door gemeenten: leer van elkaar, werk en verbeter samen.

Tijdens de webinar gaf Jochem de Groot aan dat OpenStad een ondersteunend en technisch middel is. Dit betekent dat het proces (uitdenken van het project en het verzamelen van informatie) voor 90% van het succes zorgt en de techniek voor 10%. De Groot adviseert om eerst na te denken over wat je wilt bereiken met participatie, je vervolgens voor te bereiden met THiNK! en het project te identificeren, vóórdat je aan de slag gaat met OpenStad.

Ontwikkeling
OpenStad is nog volop in ontwikkeling en bezig met verbeteringen op het gebied van techniek, support in samenwerking met VNG, maar ook met het creëren van een speciale website met meer informatie over het open source systeem (FAQ en cases van andere gemeenten). Genoeg om naar uit te kijken dus!

Consul
Net als OpenStad is Consul een digitale tool om participatieprojecten in te richten, op te zetten en uit te werken. Consul bestaat al langer en vindt zijn oorsprong in Spanje. Groningen heeft het platform uit Madrid naar Nederland gehaald en is het verder gaan ontwikkelen. Het doel van de tool is simpel, maar helder: ga in gesprek met inwoners!

Voordelen

• In gesprek gaan door het starten en of bijwonen van discussies, houden van peilingen, ja/nee vragen en het delen van ideeën (voorstellen).
• Burgerbegrotingen opstellen met meerdere mensen in het platform.
• Participatie- en inspraaktrajecten: burgers kunnen niet alleen voorstellen doen, maar bijvoorbeeld ook raadsvoorstellen toetsen.
• Door het internationale gebruik van het platform, is er een grote community ontstaan om snel mee te schakelen.

Ook Martijn Radstake geeft duidelijk aan dat de tooling in een participatietraject niet leidend is. Het proces is belangrijk en de tooling is ondersteunend.

Ontwikkeling
De doorontwikkeling van Consul is ontstaan door samenwerking tussen verschillende gemeenten. Zij hadden gezamenlijke doelen en deelden belangrijke informatie met elkaar. Nu is het belangrijk om zo veel mogelijk gemeenten aan te haken en samen mooie participatieprojecten in te richten!

Democratie in actie
Het actieprogramma Democratie in Actie is onderdeel van het ministerie van Binnenlandse Zaken, de VNG en de beroeps- en belangenverenigingen. Jeroen Bruijns vertelde hoe dit actieprogramma het gebruik van de participatieplatforms zo eenvoudig mogelijk gaat maken.

Gemeenten gebruiken een digitaal platform vooral voor het informeren en raadplegen op het gebied van participatie. Door Corona is de urgentie naar participatie vergroot en neemt de vraag vanuit gemeenten toe en blijkt dat 55% zich aan het oriënteren is op digitale platforms.

Wat doet Democatie in Actie?

• Hulp bieden bij de ondersteuning van digitale platforms door o.a. het verlenen van kennis over online participatie door een inspiratiegids, het delen van voorbeelden van digitale platforms en door het delen van relevante informatie in webinars.
• Support & serviceorganisatie met behulp van het (ont)zorgstelsel. Dit loopt parallel aan de doorontwikkeling van de digitale platforms en bestaat uit 3 lijnen. In de eerste lijn (lijn 0) wordt geprobeerd gemeenten zelf te laten zoeken naar een oplossing, als dit niet lukt is er een servicepunt (lijn 1). Binnen deze lijn wordt geholpen met het zoeken naar een oplossing binnen lijn 0 of wordt doorverbonden naar de volgende lijn (lijn 2). Hierin wordt service verleend in de vorm van technische support, doorontwikkeling of procesbegeleiding.

Voor welk digitaal platform kies je?
Maak zelf de keuze voor welk digitaal participatieplatform je kiest. Beide platforms zijn goed en werken uitstekend. Bij internationale ambities kan het wellicht beter zijn om te kiezen voor Consul. Ga je liever voor een plarform van Nederlandse bodem? Kies dan voor OpenStad. Het is vooral belangrijk om je op tijd te melden bij het platform dat jouw voorkeur heeft!

Wil je nou meer weten over het gebruik van digitale platforms als OpenStad en Consul? Neem dan een kijkje op het forum.