Participatie in corona
"Op 1 juli 2021 heeft iedereen die dat wil tenminste één prik gehad tegen corona", zei Hugo de Jonge op 3 maart van dit jaar. Mooi dacht ik, want dan is de kans groot dat het coronavirus mij bespaard blijft. Helaas ging het anders, vorige week kreeg namelijk ook ik een positieve PCR-test terug. Gelukkig viel het voor mij mee; weekje ziek geweest (vandaar ook geen blog vorige week), maar nu weer back in the running. Een andere reden om haast te maken met de vaccinaties is zodat het land weer van het slot kan. Want doordat we niet bij elkaar kunnen komen is ook het informeren van en co-creëren met inwoners een hele andere aangelegenheid. En ook al zitten we op het eind (hopelijk zo snel mogelijk), de blog van deze week gaat over participatie in coronatijd.
Van fysiek naar online
Het eerste logische gevolg van de coronacrises is dat participatie en cocreatietrajecten niet meer kunnen terugvallen op bewonersbijeenkomsten, straatinterviews en creatieve brainstormsessies in een zaaltje. Voor sommige van dit soort fysieke vormen kun je je afvragen of dit echt erg zit. Het is voor de hand liggend dat er natuurlijk als eerste wordt gekeken naar online alternatieven. Mogelijk kan dit zelfs kansen bieden. Zo kan er mogelijk een grotere groep worden benaderd en kunnen er ook nieuwe mensen worden bereikt die normaal gesproken niet naar fysieke sessies of bijeenkomsten zouden komen.
Online; de keuze is reuze
Er zijn tal van mogelijkheden om inwoners online te informeren, of om samen met met inwoners te co-creëren. In de THiNK-Toolbox staan op dit moment al 32 verschillende online platforms, online tools en buurtplatforms die kunnen helpen om een overzichtelijke online omgeving te creëren waarbij inwoners op een eenvoudige manier kunnen worden geïnformeerd, of zelf ideeën kunnen inbrengen. Maar ook veel werkvormen, die je normaal gesproken in een fysieke sessie zou uitvoeren in een zaaltje, zijn met enige creativiteit om te vormen tot online participatievormen. Zo hebben we bij VPNG op dinsdag 30 maart vier (eigenlijk fysieke) tools een klein beetje aangepast en samen met projectmanagers en communicatieadviseurs op een online manier (via zoom) uitgevoerd.
Ook kan er worden teruggepakt op traditionele vormen. Zo ontwikkelde ´koetjes en kalfjes´ een platform waarbij jongeren ouderen opbelden om te vroegen waar zij mee zaten. Het 1-op-1 belcontact (wat ook via Whatsapp of Facebook kan) kan een enorme input aan informatie geven uit de buurt. Ook wordt er tijdens de coronacrises veel geëxperimenteerd met podcast, zo ging debatcentrum ´pakhuis de zwijger´ volledig online door samen te werken met de VPRO en wekelijks een ´livecast´ te organiseren waarbij deelnemers met elkaar in discussie konden. Een andere veel geziene vorm zijn de online-enquêtes, waar het bereik erg groot kan zijn wanneer de vragenlijsten met aandacht zijn samengesteld.
Maak niet dezelfde fouten
Toch is het ook bij online-participatie uitkijken. Het bereik kan dan misschien wel groter zijn, het gaat er ook bij online-participatie in grote mate om hoe je de inwoners benaderd. Als we bijvoorbeeld kijken naar de online-enquêtes zijn er een aantal valkuilen waar je voor moet uitkijken. Zo zijn vaak enquêtes die gaan over de invulling van de leefomgeving veel te algemeen, waardoor de uitkomst ervan nog alle kanten op geïnterpreteerd kan worden. Daarnaast is het uitkijken dat de vragen niet te suggestief zijn en dat de deelnemers niet al één kant op worden geduwd. Bovendien is een valkuil van enquêtes dat het niet gaat om een dialoog, de reden van mensen mist vaak.
Voor een online enquête kan het daarom waardevol zijn om het niet te zien als een enquête, maar als een consultatie. Laat dus ook ruimte voor open vragen, waarbij inwoners zelf hun problemen kunnen aandragen. En creëer dit soort consultaties op basis van voorgesprekken, zodat er toch een mate van dialoog zit verstopt in de enquête. Een laatste tip is om los te stappen van een ´droge´ enquête (net als dat je vroeger los wou komen van een ´droge´ inspraakavond), voeg inspiratie en beeldmateriaal toe.
Nog heel even
Het is te hopen dat we in ieder geval na de zomer weer terug kunnen naar het ´normale´ normaal, maar tot die tijd is het belangrijk dat participatie niet stilstaat. Er zijn genoeg mogelijkheden op online-gebied zonder dat dit de persoonlijkheid van één op één contact hoeft weg te nemen. Wanneer het goed wordt geïmplementeerd biedt het zelfs kansen om meer én andere mensen te bereiken bij participatieprojecten.
Vragen of opmerkingen? Mail mij!
Meer lezen?
Online-participatie in coronatijden:
https://www.amlandskab.nl/blog/online-participatie-niet-zomaar-de-oplossing/
Participatie in tijden van corona:
https://brandurbanagency.com/2020/04/participatietools-in-tijden-van-corona/