Inloggen

Eind 2019 stemde een grote meerderheid van de Nederlandse gemeenten in met het klimaatakkoord. In dit akkoord staat onder andere dat in 2050 zeven miljoen woningen en één miljoen andere gebouwen van het aardgas af moeten zijn. Daarnaast is in het klimaatakkoord opgenomen dat 1.5 miljoen woningen zullen worden verduurzaamd voor 2030. 2030? Dat klinkt ver, maar dat is dus al binnen negen jaar. Hoe kunnen gemeenten dit aanpakken en kan participatie en samenwerken bij burgers hier een rol bij spelen?

Het woningbezit

De Nederlandse woningmarkt bestaat uit drie segmenten: het eigen woningbezit (56%), de commerciële huursector (12%) en de sociale huursector (32%). Om de bovengenoemde klimaatdoelen te behalen zullen in alle drie deze segmenten stappen moeten worden gemaakt. Met name in de huursector kunnen overheden invloed uitoefenen op de verduurzaming van de woningen. Dit is omdat deze woningen in handen zijn van investeerders of woningcorporaties. Op deze manier kunnen woningen op grote schaal worden aangepakt, maar dat is niet genoeg. Ook bij het eigen woningbezit zal er moeten worden verduurzaamd, en dat ligt wat gecompliceerder. Want ondanks dat de doelen van het klimaatakkoord robuust zijn en vaststaand, moeten de investeringen van particuliere woningeigenaren komen op basis van vrijwilligheid.

Investeringsbereidheid

Om particuliere woningeigenaren te ontzorgen kan er worden gekeken naar drie zaken; het beperken van de investeringsvraag en er voor zorgen dat de kosten niet te hoog zullen uitvallen, het vergroten van de investeringsbereidheid en verschillende wijze van financiering (bijvoorbeeld subsidies). Het vergroten van de investeringsbereidheid is makkelijker gezegd dat gedaan. Voor een groot deel is het namelijk afhankelijk van emotionele factoren. Er is namelijk haast geen product met zoveel emotionele waarde als een eigen woning. Dit probleem snijdt aan twee kanten, zowel bij jonge woningeigenaren als bij oudere woningeigenaren. Voor die laatste groep is de kans namelijk vrij groot dat de investering financieel (ook op de langere termijn) niet erg aantrekkelijk zal zijn. Om deze reden heerst het gevaar van de ´het zal mijn tijd wel duren mentaliteit´. Jonge woningbezitters hebben over het algemeen in deze krappe woningmarkt überhaupt weinig financiële middelen om na te denken over het verduurzamen van hun net nieuwe woning. Er moet dus een verandering in mentaliteit worden teweeg gebracht, dat maakt de energie niet alleen een financieel verhaal, maar voor een groot deel ook een sociale transitie.

Informatie en participatie

Het is dus zaak om particuliere woningbezitters zo ver te krijgen dat ze ook daadwerkelijk willen investeren in hun woning. Dit kan op verschillende manieren, maar veel gemeenten zijn nu vooral bezig met het informeren en ontzorgen van burgers. Ontzorgen hoeft niet enkel op financieel vlak te zijn, maar kan ook worden bereikt door de juiste informatie te verschaffen aan de inwoners. Wat ook helpt is om inwoners die wel al actief bezig zijn met het verduurzamen van hun woning te faciliteren en een podium te geven. Zo kan er worden gewerkt met energieambassadeurs, dit zijn inwoners die actief hun eigen buurt informeren naar die verschillende optie wat betreft het verduurzamen van de woning.

Of het gebied van informeren werken veel gemeenten ook met een energieloket. Dit is een plek waar inwoners binnen kunnen lopen en vragen kunnen stellen over bijvoorbeeld welke verschillende aanbieders er zijn, hoe de overheid kan helpen en wat voor verduurzaming opties er zijn. Dit energieloket kan zowel fysiek als online zijn, en in Breda wordt er zelfs gewerkt met een rijdend mobiel energieloket. Ook is het mogelijk om woningen die al ver zijn verduurzaamd aan te wijzen als ´modelwoning’.  

Neem mensen mee

Het belangrijkste van het verduurzamen van de particuliere woningmarkt is dat mensen begrijpen waarom het nodig is. Blijvend informeren dus, en wanneer mensen zelf met initiatieven komen hen de ruimte geven. Wanneer woningeigenaren ontzorgd worden en meegenomen worden in het proces zijn de doelen van 2030 en 2050 haalbaar!

 

Vragen of opmerkingen? Mail mij!

j.voskuil@vpng.nl

 

Meer lezen?

Bevordering draagvlak klimaatakkoord

https://www.klimaatakkoord.nl/themas/draagvlak-en-participatie/documenten/publicaties/2019/06/28/klimaatakkoord-hoofdstuk-draagvlak

Kosteneffectief Verduurzamen Bestaande woningbouw in Nederland

https://www.rvo.nl/sites/default/files/Kosteneffectief%20verduurzamen%20bestaande%20woningbouw%20in%20Nederland.pdf