De Motivatie voor Participatie
Vorige week had ik het in mijn blog over jongerenparticipatie. Ik vroeg mij af aan de hand van een casus die zich voordeed bij mijn ouders thuis waarom het vaak zo is dat jongeren niet worden betrokken bij participatieprocessen. Een reden zou kunnen zijn dat nog meer actoren zorgen voor een nog complexer netwerk en het takenpakket van de publieke professionals nog uitgebreider zou kunnen maken. Dit heeft mij aan het denken gezet over welke factoren er überhaupt toe leiden dat publieke professionals positief of negatief staan tegenover participatieprocessen.
Deze week sprak ik met Koen Migchelbrink, hij deed promotieonderzoek naar factoren die de houding van publieke managers beïnvloeden ten aanzien van participatie. In deze blog kijk ik naar deze factoren en zoek ik naar wat publieke professionals hiermee kunnen.
Even terug
In mijn 2e blog heb ik het gehad over de succesfactoren van participatietrajecten. Hieruit kwamen drie hoofdfactoren naar voren waarom participatie een positieve invloed zou hebben op de besluitvorming. Ten eerste zou de kwaliteit van het besluit worden vergroot omdat burgers vaak dichter bij de onderwerpen staan waarover wordt beslist en hun input hierdoor kan bijdragen aan een beter besluit. Een tweede reden is dat dat er meer democratische legitimiteit hangt aan de besluitvorming wanneer de inwoners ook inspraak hebben. Tot slot zou een goed participatieproces ook bijdragen aan een groter draagvlak bij degene waarop het uiteindelijk besluit gevolgen heeft. Dit hoeft niet te betekenen dat iedere input één op één moet worden overgenomen, maar burgers voelen zich meer gehoord en zullen de eindbeslissing sneller accepteren.
Maar het is natuurlijk niet alleen maar positief, er hangen ook verschillende nadelen aan het (veelvuldig) betrekken van burgers bij plan- en besluitvorming. Zo wordt het proces langer en is het ook noodzakelijk dat er budget voor wordt vrijgemaakt. Daarnaast kan het ervoor zorgen dat een groep zich tegen een voorgenomen besluit of zelfs tegen de organisatie keert. Daarnaast kunnen er uit het participatieproces ook ideeën komen die simpelweg niet uitvoerbaar zijn. De belangrijkste hobbel die veel publieke professionals over moeten is misschien wel het verlies van de (volledige) controle.
Het ideale participatieklimaat
Zoals gezegd sprak ik deze week met Koen Migchelbrink, hij deed onderzoek naar welke factoren ervoor zorgen of publieke managers positief of negatief kijken tegen participatie. Deze factoren clusterde hij in vier categorieën; persoonlijke factoren, procesfactoren, organisatorische factoren en contextuele factoren. Als er goed wordt gekeken en nagedacht over deze determinanten kunnen participatieproces beter worden ingericht en zo het ideale participatieklimaat kan worden gefaciliteerd.
Bij de persoonlijke factoren gaat het om de eigenschappen van de publieke managers zelf zoals de mate van public service motivation die hij bezit of de eventuele angst om autoriteit te verliezen. De procesfactoren richten zich op hoe het participatieproces is ingericht, zaken als de selectie van deelnemers, de participatievormen en het beginpunt van participatie komen hier aan bod. Bij de organisatorische factoren wordt er bijvoorbeeld gekeken naar invloed van hiërarchie binnen de thuisorganisatie op de houding ten aanzien van participatie. De contextuele factoren concentreren zich bijvoorbeeld of er een linkse of juist rechtse gemeente positiever wordt gekeken naar participatie of dat de mate van inkomen in een gemeente invloed heeft.
Hier wat mee doen?
Maar wat kunnen we hiermee? nou wanneer je weet welke factoren er kunnen voor zorgen om het ideale participatieklimaat te creëren kunnen participatieproces beter worden ingericht. Daarnaast kun je zien welke persoonlijke kenmerken, organisatiecultuur en in welke context dit het beste past. Het leuke is dat Koen Migchelbrink op Maandag 22 maart om 12.00 zijn promotieonderzoek toelicht! De link van de bijeenkomst is hieronder te vinden. Zoals in mijn eerdere blogs besproken kan participatie een enorm positieve invloed hebben op de plan- en besluitvorming, maar dit gaat niet wanneer de publiek managers die het moet uitvoeren er geen gevoel bij hebben. Ik zou dus zeggen meld je aan!
Link naar bijeenkomst
https://www.vpng.nl/bijeenkomsten/preview-toolbox-participatie/
Vragen of opmerkingen?
Mail mij! j.voskuil@vpng.nl