De wereld van beleggers en ontwikkelaars binnen het fysieke domein is door de coronacrisis aan verandering onderhevig. Ook zij ontsnappen niet aan de onzekerheid en aangepaste maatregelen die hier het gevolg van zijn. Jan Fokkema, directeur van NEPROM, heeft intensief contact met betrokken partijen en vertelde op donderdag 14 mei in een drukbezochte webinar meer over de belangrijkste ontwikkelingen in de woningmarkt.
Woningmarkt
- Waar kort na de uitbraak van het coronavirus vooral onrust en onzekerheid heerste, lijkt nu dat de verkoop van bestaande woningen in het lagere en middensegment goed gaat. Kopers zijn over eerste schrik heen en willen graag een huis. Dit omdat de vraag hoog is, maar het aanbod laag.
- Aan de bovenkant van de markt neemt het aantal woningverkopen, zowel in bestaande als nieuwbouw af doordat de noodzaak om te verhuizen voor deze groep kopers lager ligt.
- Waar de koop van woningen in het middensegment goed lijkt te gaan, geldt dit niet voor huurwoningen in het middensegment. Beleggers doen een pas op de plaats en sluiten geen nieuwe contracten af door onzekerheid over vraag- en prijsontwikkeling en beleggingswaarde. Enkel door verplichtingen maken zij hun huidige wel projecten af.
Aannemers, beleggers, financiers en ontwikkelaars
Bij het aanhouden van de coronacrisis zullen meer spanningen optreden omdat alle betrokken op een manier te maken krijgen met de negatieve gevolgen.
- Aannemers zullen meer kosten moeten dragen als gevolg van vertragingen, ziekteverzuim en eventuele leveringsproblemen.
- Bij het kelderen van de aandelenkoers, zullen beleggers de prioriteit sneller aan aandelen in de portefeuille geven, waarbij vastgoed wordt afgestoten. Nieuwe ontwikkelingen zullen steeds minder prioriteit krijgen. Bij bestaande projecten zullen zij vasthouden aan de opleverdatum en hier niet van af willen wijken.
- Ook financiers hebben in tijden van crisis vastgoedfinanciering niet hoog op de agenda staan. Andere dingen hebben nu voorrang en er is minder capaciteit om nieuwe projecten te financieren.
- Ontwikkelaars merken – net als de andere partijen – dat de vraag naar diverse soorten koop- en huurwoningen afneemt. Zonder maatregelen zullen zij projecten zonder contract voorlopig on hold moeten zetten en wachten op betere tijden.
Tot zover blijkt dat de zorgen in de bouw niet geheel ongegrond zijn. Fokkema geeft dan ook aan dat partijen de handen in één moeten slaan, maar daarnaast ook de hulp vanuit gemeenten moet komen.
Gemeenten
Het belangrijkste wat gemeenten kunnen doen is comfort bieden, meedenken, maar vooral flexibel zijn. Volgens Fokkema zijn er diverse opties om hulp te bieden:
- Zorgen voor een goedgekeurd bestemmingsplan. Als deze er is, is het makkelijker om geld vrij te maken.
- Doorgaan met vergunningverlening op nieuwe locaties, deze in de markt zetten en tenders uitschrijven.
- Projecten in de pijplijn houden. Dit betekent onder andere het gesprek aan blijven gaan openstaan voor nieuwe ideeën.
- Samen acteren op veranderen omstandigheden door het maken van goede afspraken. Daarentegen moet er in tijden van crisis een mogelijkheid bestaan om opnieuw naar deze afspraken te kijken en eventueel aan te passen.
In deze crisistijd moeten we het samen doen en samen tot oplossingen moeten komen, zowel op bestuursniveau, als op rijksniveau. Het appèl van Jan Fokkema: “Zoek elkaar op!”.
Wil je nou meer te weten komen over de impact van de Coronacrisis op het sociaal domein? Neem dan een kijkje op het forum.