Leerkring Kostenbeheersing Jeugdzorg (3)

16 maart kwam een deel van de 70 deelnemers van de leerkring Kostenbeheersing Jeugdzorg weer bij elkaar. Ditmaal had leerkringbegeleidster Agnes een ontmoeting geregeld met vertegenwoordigers van de doelgroep van de leerkring: jongeren die gebruikmaken van de jeugdzorg. Een aantal jongeren hebben zich verenigd in het JeugdWelzijnsBeraad. Dit JeugdWelzijnsBeraad is een uitwisseling tussen  25 jongerenraden uit jeugdzorginstellingen in Nederland. Hun doel is om de jeugdhulp te verbeteren door van zich te laten horen. Hiertoe hebben zij nu een partijprogramma opgesteld. Twee jongeren van het JeugdWelzijnsBeraad, Romena en Lily vertelden hierover in de Leerkring.

Lily, 17 jaar, is nu een jaar lid van het JeugdWelzijnsBeraad, is HBO student en woont in een woongroep. Romena, 20 jaar en zit al een aantal jaar in het Beraad.

Ook aanwezig is Martine, al 10 jaar coördinator van het JeugdWelzijnsBeraad.  

Het Jeugdwelzijnsberaad is zowel het aanspreekpunt voor jongeren en het netwerk rondom de jeugdzorg, en verbindt de jongerenraden vanuit heel Nederland.

Het JeugdWelzijnsBeraad heeft in het kader van de verkiezingen een programma opgesteld. Dit programma is via werksessies en regio-bijeenkomsten met de achterban van het beraad opgesteld. Velen die met de jeugdzorg te maken hebben, praten over de jongeren, maar niemand informeert naar wat de jongeren zelf belangrijk vinden.

De belangrijkste punten uit het programma zijn:

Wonen

• Maak woningen en kamers beschikbaar voor jongeren die 18 worden om doorstroom te realiseren en te stimuleren.
• Regel een urgentieverklaring voor ons zodat wij ook recht hebben op een woning wanneer we moeten uitstromen.
• Zorg voor voldoende crisisplekken zodat we niet onnodig lang moeten wachten in een onveilige thuissituatie.
• Zorg voor een plek waar wij ons zo thuis mogelijk voelen.
• Maak het verhuizen tussen gemeenten mogelijk en makkelijker.

Geldzaken

• Jeugdhulp moet beschikbaar zijn ongeacht de financiële positie van ons, de gemeente of het rijk.
• Beschikbare budgetten zijn per gemeente verschillend, zorg ervoor dat wij overal dezelfde zorg kunnen krijgen.
• Als wij een WMO-indicatie hebben, moeten wij een eigen bijdrage betalen waardoor het financieel gezien weinig voordeel voor ons heeft om een bijbaan te hebben.
• Leer ons omgaan met geldzaken en zorg dat we zonder schulden de jeugdhulp verlaten.
• Zorg ervoor dat de studiefinanciering voor het MBO beter aansluit.

Werk

• Bied eerlijke kansen aan ons als jongeren in de jeugdhulp, wij kunnen vaak niet via ons netwerk rekenen op een (bij)baan of stageplek.
• Kijk naar meer dan alleen onze diploma’s
• Lever maatwerk rondom werk als het gaat om jongeren in de jeugdhulp.
• Werk moet iets opleveren, ook dagbesteding.

Passende zorg

• Beperk de wachtlijsten, zorg voor goede doorstroom en daarmee sneller passende zorg voor ons allemaal.
• Zorg dat de caseload voor de hulpverlener haalbaar blijft. Kwaliteit boven kwantiteit.
• Wij hebben allemaal recht op een toekomstperspectief. Zorg voor een goed, haalbaar en positief toekomstplan waar wij zelf eigenaar van zijn en regie over voeren. Veel jongeren kennen hun eigen toekomstplan niet eens.
• Beperk de verschillen tussen verschillende gemeenten. Jongeren kijken nu soms naar welke gemeente het best hulp verleend en daarop gebaseerd kiezen ze hun woonplaats.
• Zorg dat de hulpverlening aansluit op onze culturele achtergronden.
• Kijk naar een goede match tussen de jongere, woonvorm en hulpverleners.
• Het is ons leven en het is belangrijk dat er een klik is tussen de jongere en de hulpverlener(s). Geef ons de regie over ons eigen proces.
• Blijf regelmatig de kwaliteit van de zorg toetsen en betrek ons hierbij.
• De hulpverlener bepaalt het leven van de jongere. Zorg voor één hulpverlener en beperk wisselingen.
• Wat erg goed werkt is een burgervoogd. Dit is nu nauwelijks bekend. Zorg dat wij weten dat wij in geval van voogdij recht hebben op een burgervoogd.

 

Onderwijs

• Zorg voor goede ondersteuning op het onderwijs zodat jongeren minder snel uitvallen of naar het speciaal onderwijs moeten. Jongeren in instellingen worden vaak al snel naar het speciale onderwijs gestuurd, omdat men aanneemt dat de hulp daar beter is. Maar in het speciaal onderwijs is het toch heel anders als op een reguliere school.
• Zorg dat jongeren vanuit de jeugdhulp worden aangemoedigd om naar school te gaan, want een diploma biedt perspectief.
• Zorg altijd voor duidelijkheid binnen het onderwijs, in welke situatie dan ook. Veel jongeren hebben best begrip wanneer je uitlegt waarom bepaalde dingen besloten worden.
• Stimuleer en faciliteer jongeren om onderwijs op hun eigen niveau te volgen en niet eronder.

18- / 18+

• Warme overgang naar vervolgplek, bijvoorbeeld helpen met verhuizen.
• Voorbereiding op zelfstandig wonen.
• Wij moeten terug kunnen vallen op vertrouwde hulpverleners.
• De toegang tot verlengde jeugdhulp makkelijker maken.
• Hulp bij het regelen van financiële en praktische zaken.

Na het verhaal van Lily en Romena kwamen diverse vragen vanuit de deelnemers van de leerkring. Hieronder een kleine opsomming hiervan:

Verhuizen
Wat is lastig aan verhuizen? Per gemeente is een geldpotje en als een jongere wil verhuizen, moeten gemeenten onderling bepalen wie daarvoor gaat betalen en dat kan lang duren. Het verhuizen gaat makkelijker worden met het komende woonplaatsbeginsel.

Worden de jongeren geholpen bij het inschrijving voor jongerenhuisvesting? Dat verschilt heel erg per woongroep. Sommige gemeenten besluiten voor de jongeren waar ze heen gaan, zonder overleg.

Jongeren betrekken
Hoe kunnen jongeren op gemeentelijk niveau worden betrokken? Oordeel als gemeente niet te snel dat jongeren er toch niet bij betrokken willen worden. In elke fase, bij elk onderdeel willen jongeren vaak meedenken. Nu krijg je als jongere van aan het eind van het proces de vraag of je het ermee eens bent. Betrek ons er eerder bij. Gemeenten moeten de kwaliteit van de zorgverleners toetsen. Ook hierbij kan je de jongeren betrekken. Gemeenten kunnen de jongerenraden van de instellingen benaderen. Probleem is wel dat veel veelal kleinere instellingen geen jongerenraad hebben. Als gemeente zou je hierop bij de inkoop van de zorg moeten letten.

De gemeente Eindhoven werkt nu bijvoorbeeld met ‘adviesvangers’. Dat zijn jongeren die de problemen en adviezen onder de jongeren verzamelen. Dat heeft heel goede uitkomsten opgeleverd. Eindhoven werkte naast de groep adviesvangers ook met studenten pedagogiek om te horen wat er leeft en speelt onder de jongeren en wat de oplossingen zouden kunnen zijn.

De gemeente Zeist betrekt een jongerenvertegenwoordiger bij de gesprekken met aanbieders. Dat is echt van meerwaarde en is aan te bevelen. Ook hadden instellingen zelf aangedragen om jongerenvertegenwoordigers bij de gesprekken te betrekken.

Hoogeveen-De Wolden heeft juist een traject gedaan om de integraliteit bij jongvolwassenen tussen 16 en 27 jaar te onderzoeken. Deze groep krijgt sterk te maken met allerlei wetgevingen. Ze moeten allerlei loketten langs, er is geen samenhang in het aanbod. Op basis van een inventarisatie waar jongeren tegenaan lopen is een plan opgesteld. Dit plan is voorgelegd bij jongeren. Deels kwam hier een bevestiging van de jongeren op het plan, maar deels ook niet. Het was dus goed om de jongeren erbij te betrekken.

Kwaliteit
Hoe kan de gemeente de kwaliteit van de zorg beter toetsen? Jongerenraden kunnen hierbij helpen en bij de inkoop kunnen ook jongerenraden verplicht gesteld worden.

Wachtlijsten
Wat helpt bij het voorkomen van wachtlijsten: dat blijft lastig. De gemiddelde behandelduur wordt alsmaar langer en de vraag groter. Signaleer de problemen eerder bij bijvoorbeeld scholen of huisartsen, dan kan je het probleem eerder aanpakken en wordt het geen groot probleem. Jongeren komen soms niet direct op de juiste plek terecht. Kijk bij aanvang van het zorgverleningstraject goed naar welke hulp nodig is en schat de tijd hiervoor goed in. De hulpvraag is veel diverser geworden, het is geen standaard traject meer wat je in een standaard periode doorloopt. Pas hierbij op met korte indicaties. Vaak is een langere periode voor een indicatie heel goed mogelijk. Korte indicaties  geven vaak stress bij jongeren en veroorzaken onnodige kosten. En bepaal niet per se een periode van de hulpverlening. Dingen kunnen veranderen tijdens de hulpverlening, waardoor het traject langer, maar soms ook korter kan worden.

Kosten besparen
Waar kunnen we kosten besparen? Vaak is het beter in het begin voldoende te investeren in de zorgverlening, zodat de kosten op langere termijn minder worden. Wanneer te weinig wordt geïnvesteerd, heb je over een langere termijn kosten, waarmee je onder de streep meer kosten hebt. Ook het rapporteren kost de zorgverleners veel tijd. Soms zijn ze twee tot drie uur per dag kwijt aan het schrijven van rapportages en kunnen ze dus niet investeren in de jongeren.

Toekomstplan
Weet jongere zijn eigen toekomstplan? De meeste jongeren weten niet of ze dat hebben en wat erin staat. Het is dus belangrijk dat de jongere hierbij betrokken wordt.

Helpen zorgaanbieders bij het omgaan met geld? Sommige groepen bieden zelfstandigheidstrainingen aan, maar mag meer geïntegreerd worden in de groepen. Wanneer je 18 wordt, word je echt in het diepe gegooid. Hulp bij nodig.

Burgervoogd
Helpt een burgervoogd (ingebrachte mentor) ook bij het opbouwen van het netwerk? Een burgervoogd is wel fijn, deze loopt mee met je leven en introduceert je in een netwerk. De burgervoogd Is eigenlijk nog vrij onbekend, terwijl het in de wet staat dat de jongere er recht op heeft. Ook de deelnemers hebben geen ervaringen opgedaan met een burgervoogd. Meer informatie: www.burgervoogd.nl en jimwerkt.nl.

 

Reserveer alvast 15 april in je agenda voor de volgende bijeenkomst van de leerkring Kostenbeheersing Jeugdzorg.