Inloggen

Tools voor jouw participatieproject

Bij participatie heb je te maken met veel interne en externe factoren. Om van je participatietraject een succes te maken kan je gebruikmaken van diverse gereedschappen om je doel te bereiken. Maar welke tools zijn er en wanneer zet je welke in? In de participatie toolbox van de VPNG krijg je op dit moment 53 tools aangereikt. Jeroen Voskuil, student aan de Erasmus Universiteit, vult de komende maanden de gereedschapskist verder, zodat uiteindelijk rond de 300 tools beschikbaar komen. Je krijgt vanuit de toolbox, afhankelijk van jouw specifieke situatie, steeds de voor jouw context best geschikte tools aangedragen.

Participatie is een thema dat leeft, getuige de ruim 100 deelnemers op 30 maart voor de bijeenkomst. Naast projectleiders zagen we ook veel communicatiemedewerkers aansluiten. Jeroen Voskuil begon de sessie met de vraag aan de deelnemers wat de voordelen van participatie zijn:

  • Invloed van inwoners
  • Meer ideeën
  • Peilen van de behoefte
  • Praktische oplossingen
  • Verrijkt het plan
  • Draagvlak en betrokkenheid
  • Inbreng van gebiedskennis
  • Ophalen van standpunten
  • Meer invalshoeken
  • Minder weerstand
  • Gelijkwaardigheid

Nadelen van participatie:

  • Verkeerde verwachtingen
  • Vertraagd het proces
  • Kost geld
  • Veel uiteenlopende meningen
  • Iedereen komt voor zijn eigen belang
  • Kost veel tijd
  • Je ziet altijd dezelfde personen, sommige groepen mis je

 

THiNK-tools

THiNK-tools is een handige tool van de VPNG die je leidt naar de juiste participatievorm. De tool bevat een aantal filters, en door de inzet van de filters worden de tools die bij jouw project passen aangereikt. De toolbox kent online tools en (fysieke) werkvormen. Onder de online gereedschappen zien we:

  • 14 grote online platforms waarmee je inwoners kan bereiken
  • 15 handige online tools met een zeer specifiek doel
  • vier buurtplatforms
  • een aantal tools die je helpen met het traject

Bij de werkvormen vinden we tools om:

  • het plan en het proces te bepalen
  • keuzes te maken
  • te implementeren en te realiseren 
  • te leren en evalueren

 


Oefening
Om het niet alleen bij de theorie te laten, had Jeroen Voskuil een, overigens echt bestaand, voorbeeld voorbereid. De deelnemers werd gevraagd de case uit te werken met behulp van enkele tools uit de toolbox. De case betrof het dilemma dat bankjes in een wijk voor sommige bewoners overlast veroorzaken, terwijl het voor de jeugd juist een fijne plek is om te zijn. In subgroepen vroeg Jeroen de deelnemers dit dilemma op te pakken via de COCD-Box, de POMO-Lijst, het 4V-Kwadrant of de werkvorm 'Destructief en constructief brainstormen'. 

COCD-Box
De COCD-box tool kent de volgende stappen:

  1. Iedere deelnemer bedenkt een eigen oplossing
  2. De ideeën worden gerangschikt in categorieën: 
    - Uitvoerbar, maar weinig vernieuwend
    - Vernieuwend idee, echter niet praktisch uitvoerbaar
    - Vernieuwend idee, dat uitvoerbaar zou moeten zijn
  3. Discussieer over de ideeën en bedenk hoe de niet praktisch uitvoerbare ideeën omgevormd kunnen worden tot uitvoerbare ideeën.
  4. Selecteer de beste oplossing

POMO-lijst
De POMO-lijst tool onderscheidt de volgende stappen:

  1. Iedere deelnemer bedenkt zijn eigen oplossing
  2. Toets de ideeën op:
    - Pluspunten: wat zijn de sterktes/voordelen
    - Optimaliseren: Hoe kunnen we de voordelen versterken
    - Minpunten: wat zijn de zwaktes/nadelen
    - Ombuigen: hoe kunnen we de zwaktes/nadelen oplossen of omvormen

4V-kwadrant
De 4V-kwadrant tool onderscheidt de volgende stappen:

  1. Iedere deelnemer bedenkt zijn eigen oplossing
  2. Toets de ideeën op:
    - Wat is er goed aan het idee en moet er worden vastgehouden
    - Welke punten zijn in principe goed maar kunnen worden versterkt
    - Welke aspecten van het idee zullen moeten worden verlaten
    - Welke aspecten van het idee moeten worden vernieuwd.

Destructief en constructief brainstormen
Deze tool kent de volgende stappen:

  1. Iedere deelnemer bedenkt zijn eigen oplossing
  2. Verzamel zoveel mogelijk kritiek op de ideeën
  3. Kijk samen hoe je deze kritiekpunten kunt oplossen


Resultaten vanuit de toolboxen
Een groep die de COCD-box als tool had ingezet, kwam met het resultaat dat de gemeente zich erop moet richten dat de mensen in de buurt eerst elkaar moeten leren kennen. Organiseer iets zodat de verschillende groepen zich leren kennen en begrijpen. Als je elkaars behoefte begrijpt, dan pas kan je kijken wat je concreet met de bankjes gaat doen.

Een groep die de POMO-lijst tool had ingezet, hadden al snel de jongeren erbij betrokken. Zorg dat de mensen die overlast ervaren die jongeren leren kennen.

Een groep de het 4V-kwadrant had genomen als tool, hadden ook al snel de jongeren erbij betrokken. Hier kwam uit dat de jongeren een eigen plek moeten krijgen waar ze geen overlast veroorzaken. En laat vooral de jongeren meedenken over de inrichting van zo'n locatie. De bankjes op zich zijn geen probleem, alleen de jongeren die de bankjes aantrekken vormen een probleem voor de buurt. 

Een groep die destructief en constructief is gaan brainstormen, hebben eerst vijf mogelijke oplossingen gedefinieerd. Eén van de ideeën was om een heg om de bankjes te zetten en op dat idee hebben ze elf destructieve gedachten op losgelaten. Voor twee destructieve gedachten konden veel oplossingen bedacht worden. De groep had uitgerekend dat als ze de methode helemaal zouden doorlopen, er wel honderd mogelijke oplossingen ter tafel zouden komen. Bij deze methode moet je goed de verwachtingen managen, want de deelnemers moeten wel hun eigen overtuiging los kunnen laten. Een risico van deze methode is wel dat je wellicht te snel naar oplossingen springt. Positief van deze methode is dat je snel alle negatieve aspecten op tafel hebt met de daarbij behorende oplossingen. 


Meer weten? Bekijk de opname van deze online bijeenkomst. In het forum staat de presentatie van Jeroen Voskuil.